14 marca to święto Liczby Pi. Liczba Pi to stosunek długości obwodu koła do długości jego średnicy. Pi jest nazywana również Ludolfiną. Jest jedną z pierwszych liczb niewymiernych odkrytą przez człowieka.
Kto ją wymyślił? Twórcami byli ci, którzy wymyślili koło, czyli Sumerowie. Informacje o Pi znajdują się też w Piśmie Świętym, bo liczba ta pojawia się przy okazji budowy świątyni Salomona.
Prawdopodobnie jako pierwszy wartość liczby Pi, z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku obliczył Archimedes w III w. p.n.e. Pi badali ją również Egipcjanie, którzy podawali, że jest to 16/9 podniesione do kwadratu, co było już dosyć dokładnym przybliżeniem tej liczby.
A skąd Ludolfina?
Na początku XVII w. niemiecki matematyk Ludolph van Ceulen, podał jej rozwinięcie z dokładnością do 35 miejsc po przecinku. Po śmierci uczonego liczbę Pi wyryto na jego nagrobku. To właśnie dzięki niemu liczba Pi bywa nazywana „Ludolfiną”. Natomiast pod koniec XIX wieku brytyjski matematyk amator William Shanks obliczył wartość liczby Pi z dokładnością do 707 miejsc po przecinku. Przypomnę, że wtedy nie znano komputerów, więc robił to ręcznie i zajęło mu to 15 lat.
Obecnie osoby, które interesują się tą liczbą, mogą korzystać z nowoczesnych technologi. Dzięki temu w styczniu 2010 r. francuski informatyk Fabrice Bellard ogłosił, że obliczył liczbę Pi do prawie 2,7 bilionów miejsc po przecinku. Do tego osiągnięcia służył mu domowy komputer. Poprzedni rekord należał do Japończyka Daisuke Takahashi z Uniwersytetu Sukuba.
Jest to jedyna liczba, która ma swoje święto. Po raz pierwszy obchodzono je w 1988 roku w muzeum nauki Exploratium w San Francisco z inicjatywy Larry’ego Shawa.
W języku angielskim słowa pi oraz pie (ciasto, placek) mają taką samą wymowę, a placki często są okrągłe. Z tego powodu w Dniu Liczby Pi podawanymi daniami są placki.
Liczba pi z dokładnością do 20 miejsc po przecinku wynosi 3,141592 653589 793238 46.
Nawet nasza noblistka W. Szymborska poświęciła jej wiersz:
Liczba Pi
Podziwu godna liczba Pi
trzy koma jeden cztery jeden.
Wszystkie jej dalsze cyfry też są początkowe
pięć dziewięć dwa, ponieważ nigdy się nie kończy.
Nie pozwala się objąć sześć pięć trzy pięć spojrzeniem,
osiem dziewięć obliczeniem,
siedem dziewięć wyobraźnią,
a nawet trzy dwa trzy osiem żartem, czyli porównaniem
cztery sześć do czegokolwiek
dwa sześć cztery trzy na świecie.
Najdłuższy ziemski wąż po kilkunastu metrach się urywa.
Podobnie, choć trochę później, czynią węże bajeczne.
Korowód cyfr składających się na liczbę Pi
nie zatrzymuje się na brzegu kartki,
potrafi ciągnąć się po stole, przez powietrze,
przez mur, liść, gniazdo ptasie, chmury, prosto w niebo,
przez całą nieba wzdętość i bezdenność.
O, jak krótki, wprost mysi, jest warkocz komety!
Jak wątły promień gwiazdy, że zakrzywia się w lada przestrzeni!
A tu dwa trzy piętnaście trzysta dziewiętnaście
mój numer telefonu twój numer koszuli
rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiąty trzeci szóste piętro
ilość mieszkańców sześćdziesiąt pięć groszy
obwód w biodrach dwa palce szarada i szyfr,
w którym słowiczku mój a leć, a piej
oraz uprasza się zachować spokój,
a także ziemia i niebo przeminą,
ale nie liczba Pi, co to to nie,
ona wciąż swoje niezłe jeszcze pięć,
nie byle jakie osiem,
nie ostatnie siedem,
przynaglając, ach przynaglając gnuśną wieczność
do trwania.
Jeśli chcesz sprawdzić, gdzie w rozwinięciu liczby π występuje np. Twoja data urodzenia, zajrzyj- tutaj
Posłuchaj liczby π, wiedząc, że każdej liczbie odpowiada pewna wysokość (częstotliwość) dźwięku.
